Wszystko, co musisz wiedzieć o urlopie macierzyńskim

Urlop macierzyński to kluczowy okres w życiu każdej świeżo upieczonej mamy, pozwalający na regenerację po porodzie oraz nawiązanie silnej więzi z nowo narodzonym dzieckiem. W Polsce przepisy dotyczące urlopu macierzyńskiego i tacierzyńskiego są precyzyjnie określone w Kodeksie pracy. W tym artykule przedstawimy szczegółowe informacje na temat długości tych urlopów, zasad wypłacania świadczeń oraz praktyczne porady, jak najlepiej wykorzystać ten czas i przygotować się do powrotu do pracy.

Czym jest urlop macierzyński?

Urlop macierzyński to ustawowo gwarantowany okres wolny od pracy, przysługujący kobiecie zatrudnionej na podstawie umowy o pracę, która urodziła dziecko. Jego głównym celem jest zapewnienie matce czasu na dojście do siebie po porodzie oraz opiekę nad noworodkiem.

Urlop macierzyński

Długość urlopu macierzyńskiego:

• 20 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka,
• 31 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie,
• 33 tygodnie – w przypadku urodzenia trojga dzieci,
• 35 tygodni – w przypadku urodzenia czworga dzieci,
• 37 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci.

Pracownica ma prawo rozpocząć urlop macierzyński do 6 tygodni przed przewidywaną datą porodu. Pozostała część urlopu jest udzielana po porodzie.

Wysokość zasiłku macierzyńskiego:

• 100% podstawy wymiaru zasiłku – za okres urlopu macierzyńskiego oraz urlopu ojcowskiego.
• 70% podstawy wymiaru zasiłku – za okres urlopu rodzicielskiego.

Jeśli pracownica złoży wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego nie później niż 21 dni po porodzie, zasiłek macierzyński za cały okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego wynosi 81,5% podstawy wymiaru zasiłku.

Urlop ojcowski

Długość urlopu ojcowskiego:

• 2 tygodnie – przysługujące ojcu dziecka, które można wykorzystać do ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia.

Urlop ojcowski może być wykorzystany jednorazowo lub w dwóch częściach, z których każda nie może być krótsza niż tydzień.

Dodatkowy urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków

Od 19 marca 2025 roku wprowadzono dodatkowy urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków:

• Do 8 tygodni – w zależności od okresu hospitalizacji i tygodnia ciąży, w którym urodziło się dziecko, lub jego masy urodzeniowej.

Urlop rodzicielski

Długość urlopu rodzicielskiego:

• 32 tygodnie – w przypadku urodzenia jednego dziecka,
• 34 tygodnie – w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie.

Urlop rodzicielski może być wykorzystany jednorazowo lub w maksymalnie 4 częściach, przypadających bezpośrednio jedna po drugiej. Z urlopu rodzicielskiego mogą korzystać oboje rodzice jednocześnie, jednak łączny czas nie może przekroczyć przysługującego wymiaru.

Podsumowanie

Aktualne przepisy dotyczące urlopów związanych z rodzicielstwem w Polsce oferują elastyczne rozwiązania dla obu rodziców, umożliwiając im wspólne spędzenie czasu z dzieckiem oraz dostosowanie opieki do indywidualnych potrzeb rodziny. Zachęcamy do regularnego śledzenia zmian w przepisach, aby być na bieżąco z obowiązującymi regulacjami.